Bài giảng Ngữ văn 10 - Bài: Bình Ngô đại cáo

 3. Ý nghĩa nhan đề:
 Đại cáo bình Ngô
 Bài cáo lớn tuyên bố về việc dẹp yên giặc Ngô
 4. Bố cục TP: 4 phần
 Nêu luận đề chính nghĩa.
 Vạch rõ tội ác của kẻ thù.
 Kể lại quá trình chiến đấu của nghĩa quân.
 Tuyên bố chiến thắng, khẳng định sự nghiệp
 chính nghĩa. b. Khẳng định tư cách độc lập của đất nước, của dân tộc:
 “Như nước Đại Việt ta từ trước,
 Vốn xưng nền văn hiến đã lâu
 Núi sông bờ cõi đã chia,
 Phong tục Bắc Nam cũng khác”
 - Những yếu tố cơ bản khẳng nước Đại Việt tồn tại độc
 lập:
 + Tên nước
 + Nền văn hiến lâu đời Đều là những căn cứ chắc
 + Lãnh thổ, ranh giới chắn trong thực tế lịch sử
 + Phong tục tập quán dân tộc.
 + Lịch sử các triều đại
 + Truyền thống anh hùng
→ Tác giả sử dụng một loạt những từ ngữ mang sắc thái nhấn
 mạnh với giọng văn trang trọng, mạnh mẽ, thể hiện niềm tự
 hào về tư cách độc lập, tự hào về truyền thống anh hùng vẻ
 vang của dân tộc. - Tác giả dùng những từ ngữ có giá trị lột trần những luận
 điệu nhân nghĩa, giả dối “Phù Trần diệt Hồ” của giặ Minh,
 chúng lợi dụng cơ hội để thực hiện âm mưu xlược nước ta.
- Tác giả tố cáo những tội ác của giặc Minh xâm lược:
 “Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn
 Vùi con đỏ dưới hầm tai vạ.
 Ai bảo thần dân chịu được”
 + Chúng tàn sát, giết hại người vô tội.
 + Bóc lột nhân dân, vơ vét của cải, huỷ hoại cả môi trường
 sự sống.
 → Tác giả vận dụng kết hợp những chi tiết hình ảnh vừa cụ
 thể, vừa khái quát, lối liệt kê liên tiếp, hình ảnh kẻ thù đối
 lập với tình cảch người dân vô tội. * Những khó khăn ở buổi đầu:
 “Tuấn kiệt như sao buổi sớm,
 Nhân tài như lá mùa thu.
 .quân không một đội”
 - Thiếu lương thực, thiếu quân, thiếu nhân tài.
→ Những khó khăn thiếu thốn chồng chất.
→ Kẻ thù có lực lượng lớn mạnh, hung bạo, được trang bị
 đầy đủ.
* Vận dụng chiến thuật quân sự:
 + Nhân dân bốn cõi một nhà...
 Đoàn kết, đồng lòng, 
 + Tướng sĩ một lòng phụ tử... vận dụng những mưu kế 
 + Thế trận xuất kì... quân sự tài giỏi, dùng lối 
 + Dùng quân mai phục... đánh bất ngờ, nhanh gọn * Hình ảnh quân thù:
 “Trần Trí, Sơn Thọ nghe hơi mà mất vía,
 Lí An, Phương chính nín thở cầu thoát thân.
  vẫn tim đập chân run.”
- Kết cục bi thảm của những tướng giặc ham sống sợ chết,
 tất cả bọn chúng đều hèn nhát, đều thất bại thảm hại.
=> Hình ảnh quân thù được miêu tả bằng chi tiết cụ thể, kết
 hợp với những hình ảnh mang tính tượng trưng, đặc biệt với
 thủ pháp đối lập: Qua đó càng nêu bật khí thế hào hùng,
 thắng lợi vẻ vang và bản chất nhân đạo của cuộc khởi nghĩa
 Lam Sơn. Càng nêu bật những thất bại thảm hại của kẻ thù.
4. Đoạn 4: Tuyên bố độc lập
 - Giọng văn thư thái, trịnh trọng, trang nghiêm: Tuyên bố
 chấm dứt chiến tranh khẳng định nền độc lập thái bình. IV. CỦNG CỐ.
 Tác giả khẳng định quyền độc lập
 dựaTư tưởngtrên nhữngnhânphươngnghĩa đượcdiệnnêu rõ ở 
 nào?Cáchnhững câuviếtnàora? Cốtsaolõiđể củakhẳngtư tưởngđịnh
 chủnhânquyềnnghĩavàtheoniềmNguyễntự hào Trãidân tộclà gì? ?
 Âm mưu, mục đích của giặc Minh bị
 vạch rõ ntn? Từ ngữ nào tập trung
 phản ánh rõ bản chất âm mưu,
 mục đích của giặc Minh?