Bài giảng Ngữ văn 12 - Tiết 79+80: Ông già và biển cả

 Tiết:79,80
ÔNG GIÀ VÀ BIỂN CẢ
 (Trích)
 HEMINGWAY Đạt giải 
 Nô-ben 
 văn học 
năm 1954
 Ngôi nhà của ông tại 
 bang I-li-noi - Người đề xướng nguyên lí tảng băng trôi 
 (1phần nổi, 7 phần chìm) - Tác phẩm tiêu biểu 
 1929
 1926
 1940
 1952 - Sau đó, một mình ra khơi, ông đi thật xa Ông lão buông bốn dây câu - Lão phải Ông già và con cá kiếm
vật lộn 
với nó, 
cuối cùng 
lão đã 
chiến 
thắng, rồi 
đưa cá 
vào bờ . lão phải tiếp tục đương đầu với đàn cá dữ. 2.3. Đoạn trích “Ông già và biển cả”
 - Vị trí đoạn trích: nằm 
 ở phần cuối tác phẩm, 
 - Đại ý: kể lại việc ông 
 lão Xantiagô theo đuổi, 
 vật lộn để chinh phục 
 con cá kiếm Vòng bơi của nó bơi khiến
Con cá đầy ông lão hoa mắt chóng 
 sức mặt,choáng váng . Nó kéo 
 mạnh làm ông lão mệt lử, xây xẩm 
 mặt mày, chịu nhiều đau đớn
 + Sức mạnh phi 
 thường,vĩ đại 
 + Những hiểm hoạ, 
 tháchthức của thiên 
 nhiên. Ý nghĩa biểu tượng
 Là ước mơ,
 Là vẻ đẹp, 
 Là đối thủ, Là những chông khát vọng chinh
 là sức mạnh 
 gai, thử thách
 phi thường là bạn của phục, là đỉnh
của thiên nhiên con người của cuộc đời cao của nghệ
 thuật
 Tô đậm vẻ đẹp, sức mạnh
 và tầm vóc của con người 3. Diễn biến sự đấu trí của ông lão với cá kiếm 
 - Hành động, suy nghĩ của lão X. 
+ ¤ng l·o ë trong hoµn c¶nh hoµn toµn ®¬n ®éc.
“mÖt thÊu x¬ng”, “hoa m¾t”... -> nhưng vÉn kiªn 
nhÉn 
+ Lão đã nói với cá (giới thiệu chi tiết truyện)
+ Lão đã nói với chính mình (g/thiệu chi tiết truyện) 
 Ông l·o c¶m thÊy chãng mÆt vµ cho¸ng v¸ng nhng 
 vÉn ngoan cêng “Ta kh«ng thÓ tù ch¬i xá m×nh vµ 
 chÕt tríc mét con c¸ nh thÕ nµy ®îc”. ¤ng l·o c¶m 
 thÊy “mét có quËt ®ét ngét vµ có n¶y m¹nh ë sîi 
 d©y mµ l·o ®ang nÝu b»ng c¶ hai tay”. L·o nghÜ: “Tao cha bao giê thÊy bÊt k× ai hïng
dòng, duyªn d¸ng, b×nh tÜnh, cao thîng h¬n mµy”.
¤ng l·o còng ®· rÊt mÖt cã thÓ ®æ sôp xuèng bÊt k×
lóc nµo. Nhng «ng l·o lu«n nhñ “m×nh sÏ cè thªm
lÇn n÷a”. Dån hÕt mäi ®au ®ín vµ nh÷ng g× cßn l¹i
cña søc lùc vµ lßng kiªu h·nh, l·o mang ra ®Ó ®¬ng
®Çu víi c¬n hÊp hèi cña con c¸. ¤ng l·o nhÊc con
ngän lao phãng xuèng sên con c¸ “c¶m thÊy mòi
s¾t c¾m phËp vµo, l·o t× ngêi lªn Ên s©u råi dån
hÕt träng lùc lªn c¸n dao”. §©y lµ ®ßn ®¸nh quyÕt
®Þnh cuèi cïng ®Ó tiªu diÖt con c¸. L·o rÊt tiÕc khi
ph¶i giÕt nã, nhng vÉn ph¶i giÕt nã. Tiểu kết: 
 - Đối thoại với con cá thể hiện mối quan hệ giữa 
ông lão và con cá: quan hệ giữa người đi săn và 
con mồi; quan hệ giữa với cá, lão yêu quý, thán 
phục và ngưỡng mộ đối thủ của mình; quan hệ 
giữa hai kì phùng địch thủ (cân tài, cân sức..); 
quan hệ ứng xử giữa con người và môi trường 
- Nhµ v¨n miªu t¶ vÎ ®Ñp cña con c¸ còng lµ ®Ó ®Ò
cao vÎ ®Ñp cña con ngêi. §èi tîng chinh phôc cµng
cao c¶, ®Ñp ®Ï th× vÎ ®Ñp cña con ngêi ®i chinh
phôc cµng ®îc t«n lªn. Cuéc chiÕn ®Êu gian nan
víi biÕt bao thö th¸ch ®au ®ín ®· t«n vinh vÎ ®Ñp
cña ngêi lao ®éng: gi¶n dÞ vµ ngoan cêng thùc hiÖn
b»ng ®îc íc m¬ cña m×nh. 3.3. Đặc sắc về nghÖ thuËt và ý nghĩa của VB
 - Đặc sắc về ng«n ng÷ kÓ chuyÖn trong t¸c phÈm 
 ¤ng giµ vµ biÓn c¶ cña Hemingway:
 + Ng/ng÷ cña ngêi kÓ chuyÖn têng thuËt 
 kh/quan sù viÖc.
 + Ng/ng÷ cña «ng l·o (®îc thÓ hiÖn b»ng: “l·o 
 nghÜ.....”, “l·o nãi ....”). §©y lµ ng«n tõ trùc tiÕp 
 cña nh©n vËt. Cã lóc nã lµ ®éc tho¹i néi t©m. Nhng 
 trong ®o¹n trÝch nã lµ ®èi tho¹i. Lêi ®èi tho¹i híng 
 tíi con c¸ kiÕm.
 - Kịch tính qua cuộc ch/đấu không cân sức giữa 
 người và cá. * Ý nghĩa biểu tượng của tác phẩm
 - Người lao động có sức mạnh, trí tuệ, ý chí và 
 quyết tâm theo đuổi để ®¹t ®îc íc m¬ cña m×nh võa
 b×nh thêng gi¶n dÞ nhng ®ång thêi còng rÊt kh¸c th-
 êng, cao c¶ mµ con ngêi khát vọng;
 - Con cá kiếm là biểu tượng sức mạnh, là vẻ đẹp và 
 sự hùng vĩ của thiên nhiên. Con ngêi vµ thiªn nhiªn
 cã thÓ võa lµ b¹n võa lµ ®èi thñ. Con c¸ kiÕm lµ biÓu
 tîng cña íc m¬ đó. 
- Ca ngợi và đề cao giá trị của con người trong 
cuộc sống, Thể hiện niềm tin và nghị lực của con 
người và niềm tự hào về con người; (Con người có 
thể bị hủy diệt nhưng không thể bị đánh bại)