Bài giảng Sinh học 12 - Bài 6: Đột biến số lượng nhiễm sắc thể

 Bài 6
 ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
•Khái niệm ĐBSL NST
 Là sự thay đổi số lượng NST trong tế bào (có 
thể có nhiều loại: đột biến lệch bội và đột biến đa 
bội). ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
 I. Đột biến lệch bội
 1. Khái niệm và phân loại
-Khái niệm: Là những biến đổi số lượng NST chỉ 
xảy ra ở một hay một số cặp NST tương đồng.
-Phân loại: Thể không, thể một, thể một kép, thể 
ba, thể bốn, thể bốn kép. n + 1 n - 1 n
 2n + 2 2n 2n + 1
n + 1 ( Thể bốn ) ( Thể lưỡng ( Thể ba )
 bội )
 2n 2n – 2 2n – 1
n - 1 ( Thể lưỡng (Thể ( Thể một )
 bội ) không)
 2n + 1 2n – 1 2n
 n ( Thể ba ) ( Thể một ) ( Thể lưỡng 
 bội ) ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
 I. Đột biến lệch bội
 3. Hậu quả
Hội chứng đao (ba NST số 21) Hội chứng tơcnơ (chỉ có 1 
 NST giới tính X)
 Mất cân bằng của toàn hệ gen: Thường gảm sức 
sống, gảm khả năng sinh sản hoặc chết. ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
 II. Đột biến đa bội
 1. Tự đa bội
 a. Khái niệm
 Là sự tăng một số nguyên lần bộ NST đơn 
bội của loài và lớn hơn 2n.
 Đa bội chẵn: 4n, 6n, 8n
 Đa bội lẻ: 3n, 5n, 7n
 ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
 b. Cơ chế phát sinh
 Loài A Loài A Loài A Loài A
 AA AA AA AA
 Giao tử 
Giao tử đơn Giao tử 
 A AA AA AA lưỡng 
 bội bình lưỡng bội
 thường bội
 AAA AAAA
 Thể tam bội Thể tứ bội 
 bất thụ hữu thụ 
 (đa bội lẻ) (đa bội chẵn) ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
 II. Đột biến đa bội 
 2. Dị đa bội
 Loài A Loài B
 b. Cơ chế phát sinh
 AA BB
 Lai xa tạo ra cơ thể 
lai bất thụ. Ở một số thực A AB B
vật các cơ thể lai bất thụ Con lai lưỡng 
tạo được các giao tử lưỡng bội bất thụ 
bội do sự không phân li 
của NST không tương AB AABB AB
đồng, giao tử này có thể Thể dị đa bội hữu thụ
kết hợp với nhau tạo ra thể (Thể song nhị bội)
tứ bội hữu thụ. ĐỘT BIẾN SỐ LƯỢNG NHIỄM SẮC THỂ
 II. Đột biến đa bội 
 3. Hậu quả và vai trò của đột biến đa bội
 Tế bào đa bội thường có số lượng AND tăng 
gấp bội → tế bào to, cơ quan sinh dưỡng lớn, sinh 
trưởng phát triển mạnh, khả năng chống chịu tốt
 Đột biến đa bội đóng vai trò quan trọng trong 
tiến hóa (hình thành loài mới) và trong trồng trọt (tạo 
cây trồng năng suất cao...)