Bài giảng Vật lí 12 - Tiết 48, Bài 28: Tia X

 Ai là người 
phát hiện tia 
 X? 
( Ai ta..? đợi chút...)
 1 Nhà Vật Lí người Đức 
 (1845- 1923)
 Đã tìm ra tia Rơnghen 
 (cũng gọi là tia X). Giải 
 thưởng Nobel 1901
Wihelm Conrad Roentgen 2. Cách tạo ra tia X
 Ống Cu – lít – giơ (Coolidge):
 Anot A
 Catot K Ống thủy tinh 
 rút chân khơng
 Dây nung vonfram 2. Cách tạo ra tia X
b) Hoạt động.
=>Dây(KhiCuộn cĩ nhiệtFF’ đủthứ nối động độcấp với tăng năngcủa cuộn => biến cần thứcác thếthiết cấpelectron tạo bứtN mộtcủa ra chuyển khỏihiệubiến mặtđiệnthế động. kim Khithế nhiệt cao,choloại 
làmmáycĩhỗn thể xuấtloạnbiến điều hiệnvớithế chỉnhĐốt hoạttốc các độ được nĩnghạtđộng rất tải từ nhanhthì điện 10kVsợi nĩ tự sẽdây tới do.nung 50kV, FF’ nĩng hoặcdây hơn FF’) 
với nhiệt độ rất lớn; 
 A nốt (A)
 F
 Nước làm nguội
 Ca tốt (K) F’
 Ống chân khơng 2. Cách tạo ra tia X
b) Hoạt động;
 -
VìHiện=> etương- đượctượng táctăng gì xảyvới tốc racác mạnh nếu e- cácở vàcác e đến cĩlớp W đập trongđ rất vào lớn cùng anốt, đập=> vàoxuyên làm (A)? 
sâuphát vào ra lớpsĩng vỏ điện nguyên từ cĩ tử bước của chấtsĩng làm rất ngắnanốt. gọi là bức 
xạ hãm hay tia X. A nốt (A)
 - F +
 Nước làm nguội
 Ca tốt (K) F’
 Ống chân khơng Vậy tia X cĩ bản 
 chất và những 
 tính chất nào? 
(hi !!.. đang ở trạng thái 
 ..căng thẳng ) 3. Tính chất và ứng dụng
 a. Tính chất:
 => Khơng bị lệch trong từ trường.
S N
 Tia X Ồ!!! tia X cĩ tính chất 
 như vậy thì ứng dụng 
 trong kỉ thuật và đời 
 sống như thế nào 
 ta???
 (hi hi hấp dẫn quá) 3. Tính chất và ứng dụng
 b. Ứng dụng:
Ngày 27/12/2016, ơng Ma Văn Nhật (54 tuổi, trú tại xã Bình Trung,
huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn) đi siêu âm lại ở BVĐK Bắc Kạn, kết
quả siêu âm phát hiện trong ổ bụng 1 chiếc kéo chuyên dùng trong
khi mổ của ngành y. 3. Tính chất và ứng dụng
 b. Ứng dụng:
 - Kiểm tra hành lí khi đi máy bay (đâm xuyên)
 Khẩu súng được phát hiện khi rọi bằng tia X 3. Tính chất và ứng dụng
 b. Ứng dụng:
 - Chữa bệnh ung thư “nơng” gần da, ngồi da (xạ trị)
 - Diệt vi khuẩn nấm mốc 
 - Nghiên cứu mạng tinh thể.
 Xạ trị - hủy diệt tế bào ung thư 4. Nhìn tổng quát về thang sĩng điện từ
 SĨNG VƠ TUYẾN 1 mm - 100000 km
 VI BA 1 mm - 1 m
 HỒNG NGOẠI 0,76 µm - 1 mm
 ÁNH SÁNG NHÌN THẤY 0,38 µm - 0,76 µm 
 TIA TỬ NGOẠI 0,01 µm – 0,38 µm
 Tia X 0,01 nm - 10 nm
λ TIA GAMMA ≤ 0,01 nm
 Phản ứng hạt nhân: phân rã, phĩng xạ Em cĩ biết? Lị vi sĩng là gì khơng
 Do sĩng vi ba là sĩng điện từ cĩ f dao động trùng với f của 
phân tử cĩ trong chất hửu cơ của sinh vật => cộng hưởng 
 => các phân tử hữu cơ hấp thụ vi sĩng mạnh
 => làm rung mạnh nhiều phân tử chất hữu cơ
 => dẫn đến phát sinh nhiệt => chín thức ăn.
 - Ngồi sĩng vi ba cũng cĩ tác dụng: làm rung điện thoại di 
động cũng như nhiều loại máy mĩc khác. TRẮC NGHIỆM
Câu 1. Tia X là
A. dịng hạt mang điện tích.
B. sĩng điện từ cĩ bước sĩng rất ngắn.
C. sĩng điện từ cĩ bước sĩng dài.
D. Bức xạ nhìn thấy được. TRẮC NGHIỆM
Câu 3. Sắp xếp đúng thứ tự của các tia theo sự tăng 
dần của bước sĩng trên thang sĩng điện từ
 A. Tia hồng ngoại, a/s nhìn thấy, tia X, tia tử ngoại. 
 B. Tia tử ngoại, a/s nhìn thấy, tia X, tia hồng ngoại.
 C. Tia tử ngoại, tia hồng ngoại, a/s nhìn thấy, tia X.
 D. Tia X, tia tử ngoại, a/s nhìn thấy, sĩng vơ tuyến. TRẮC NGHIỆM
Câu 5. Chọn câu trả lời sai khi nĩi về tia X:
A.Tia X cĩ khả năng ion hĩa khơng khí.
B.Tia X cĩ thể chữa bệnh cịi xương.
C.Tia X cĩ tác dụng làm phát quang nhiều chất.
D.Tia X cĩ khả năng đâm xuyên mạnh.