Đề tham khảo ôn thi tốt nghiệp THPT năm 2021 môn Ngữ văn - SGD&ĐT Đắk Lắk - Đề số 14 (Có đáp án)

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẮK LẮK ĐỀ THAM KHẢO ÔN THI TỐT NGHIỆP
 ĐỀ SỐ 14 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021
 Môn: Ngữ văn
 (Đề gồm có 02 trang) Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
 I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) 
 Đọc đoạn trích: 
 Con chim sẻ nhỏ chết rồi
 Chết trong đêm cơn bão về gần sáng
 Đêm ấy tôi nằm trong chăn nghe cánh chim đập cửa
 Sự ấm áp gối chăn đã giữ chặt tôi
 Và tôi ngủ ngon lành đến lúc bão vơi.
 Chiếc tổ cũ trong ống tre đầu nhà chiều gió hú
 Không còn nghe tiếng cánh chim về
 Và tiếng hót mỗi sớm mai trong vắt.
 Nó chết trước cửa nhà tôi lạnh ngắt
 Một con mèo hàng xóm lại tha đi
 Nó để lại trong tổ những quả trứng
 Những con chim non mãi mãi chẳng ra đời.
 Đêm đêm tôi vừa chợp mắt
 Cánh cửa lại rung lên tiếng đập cánh
 Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ
 Tiếng lăn như đá lở trên ngàn.
 (Trích Tiếng vọng, Nguyễn Quang Thiều, Tiếng Việt 5, tập một, 
 NXB Giáo dục Việt Nam, 2020, tr. 108)
 Thực hiện yêu cầu sau:
 Câu 1. Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?
 Câu 2. Con chim sẻ đã chết trong hoàn cảnh như thế nào?
 Câu 3. Những dòng thơ sau giúp anh/chị hiểu gì về tâm trạng của tác giả?
 Những quả trứng lại lăn vào giấc ngủ
 Tiếng lăn như đá lở trên ngàn.
 Câu 4. Đoạn trích trên gửi gắm đến anh/chị bài học gì? (trình bày khoảng 4 đến 6 dòng).
 II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
 Câu 1. (2,0 điểm)
 Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 
 chữ) bàn về chủ đề: Biết ăn năn, biết day dứt cũng là cách để chúng ta hoàn thiện bản thân.
 Câu 2. (5,0 điểm)
 Làng ở trong tầm đại bác của đồn giặc. Chúng nó bắn, đã thành lệ, mỗi ngày hai 
 lần, buổi sáng sớm và xế chiều, hoặc đứng bóng và xẩm tối, hoặc nửa đêm và trở gà gáy. 
 Hầu hết đạn đại bác đều rơi vào ngọn đồi xà nu cạnh con nước lớn. Cả rừng xà nu hàng 
 vạn cây không có cây nào không bị thương. Có những cây bị chặt đứt ngang nửa thân 
 mình, đổ ào ào như một trận bão. Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, 
 long lanh nắng gay gắt, rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quện thành từng cục máu lớn. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẮK LẮK ĐỀ THAM KHẢO ÔN THI TỐT NGHIỆP
 ĐỀ SỐ 14 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021
 Môn: Ngữ văn
 Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
 ĐÁP ÁN VÀ THANG ĐIỂM
 (Đáp án - Thang điểm gồm có 03 trang)
 Phần Câu Nội dung Điểm
 I ĐỌC HIỂU 3,0
 1 Thể thơ: Tự do. 0,5
 Con chim sẻ đã chết trong hoàn cảnh mưa bão, xác nó lạnh ngắt lại bị một 
 2 0,5
 con mèo tha đi. (Chết trong đêm cơn bão về gần sáng)
 Hai câu thơ có thể hiểu: 
 Nhà thơ không thể nào ngủ yên được vì ân hận, day dứt trước cái chết của 
 3 chú chim sẻ nhỏ. Những quả trứng không thể nở như lăn vào giấc ngủ với 1,0
 những tiếng động lớn “như đá lở trên ngàn” đã trở thành ám ảnh trong 
 lòng tác giả.
 Học sinh trình bày suy nghĩ của mình (khoảng 4-6 dòng): về bài học thể 
 hiện qua đoạn trích, theo ý sau:
 4 Bài thơ thể hiện sự ân hận day dứt trước cái chết của chú chim sẻ nhỏ. Từ 1,0
 đó, tác giả muốn nhắn nhủ chúng ta đừng vô tình trước những sinh linh bé 
 nhỏ trong thế giới quanh ta; sự vô tình có thể khiến chúng ta thành kẻ ác 
 II LÀM VĂN 7,0
 Viết một đoạn văn bàn về chủ đề: Biết ăn năn, biết day dứt cũng là cách 
 2,0
 để chúng ta hoàn thiện bản thân.
 a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn: Học sinh có thể trình bày 
 1 đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc 0,25
 song hành.
 b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Biết ăn năn, biết day dứt cũng là 
 0,25
 cách để chúng ta hoàn thiện bản thân. * Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng rừng xà nu 
- Hình ảnh rừng xà nu xuất hiện xuyên suốt cả câu chuyện (đầu, cuối truyện 
và gắn bó với số phận, cuộc đời của con người cũng như mọi sự kiện của 
cộng đồng).
- Vẻ đẹp vừa hùng vĩ (Đứng trên đồi xà nu ấy trông ra xa, đến hết tầm mắt 
cũng không tấy gì khác ngoài những đồi xà nu nối tiếp chân trời), vừa thơ 
mộng trữ tình (nhựa ứa ra, tràn trề, thơm ngào ngạt, long lanh nắng gay 
gắt. Nó phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng trong 
rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng lánh vô số hạt 
bụi vàng từ nhựa cây bay ra, thơm mỡ màng)
- Sự tàn phá của bom đạn đối với cánh rừng xà nu trong tầm đại bác gợi liên 
tưởng nhiều mất mát hy sinh mà con người Tây Nguyên trong cuộc sống nô 
lệ (Cả rừng xà nu hàng vạn cây không có cây nào không bị thương. Có 
 2,0
những cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình, đổ ào ào như một trận bão. 
Ở chỗ vết thương, nhựa ứa ra... rồi dần dần bầm lại, đen và đặc quện 
thành từng cục máu lớn.Có những cây con vừa lớn ngang tầm ngực người 
lại bị đại bác chặt đứt làm đôi vết thương không lành được, cứ loét mãi 
ra, năm mười hôm thì cây chết. 
- Nhưng bất chất sự tàn phá ấy, những cánh rừng xà nu vẫn xanh tươi, vẫn 
hiên ngang, ham ánh sáng, khí trời (Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã 
có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi tên lao thẳng 
lên bầu trời. Cũng ít có loại cây ham ánh sáng mặt trời như thế. Nó 
phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng ưỡn tấm ngực lớn của mình 
ra, che chở cho làng
- Nghệ thuật: Bút pháp đặc tả sắc sảo, tinh tế; ngòi bút tài hoa và đậm chất 
sử thi...
* Nhận xét chất sử thi trong ngòi bút của nhà văn Nguyễn Trung Thành 
- Ngòi bút tài hoa và tràn đầy cảm hứng sử thi, tác giả đã tạo dựng một 
không gian đặc trưng cho núi rừng Tây Nguyên: khung cảnh vừa lộng lẫy, 
vừa trang nghiêm của những cánh rừng xa nu 1,0
- Lối miêu tả giàu khuynh hướng sử thi khiến hình tượng rừng xà nu trởi 
thành biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, khát vọng tự do và tinh thần bất 
khuất của con người Tây Nguyên
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu
 0,25
 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt
e. Sáng tạo
 0,5
 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ
 TỔNG ĐIỂM 10,0
 ------------Hết---------