Đề tham khảo ôn thi tốt nghiệp THPT năm 2021 môn Ngữ văn - SGD&ĐT Đắk Lắk - Đề số 16 (Có đáp án)

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẮK LẮK ĐỀ THAM KHẢO ÔN THI TỐT NGHIỆP
 ĐỀ SỐ 16 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021
 Môn: Ngữ văn
 (Đề gồm có 02 trang) Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
 I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
 Đọc đoạn trích: 
 Đông thì chật, ít thì thưa
 Chẳng bao giờ thấy dư thừa thường dân.
 Quanh năm chân đất đầu trần
 Tác tao sau những vũ vần bão giông.
 Khi làm cây mác cây chông
 Khi thành biển cả khi không là gì.
 Thấp cao đâu có hề chi
 Cỏ ngàn năm vẫn xanh rì đấy thôi.
 Ăn của đất, uống của trời
 Dốc lòng cởi dạ cho người mình tin.
 Ồn ào mà vẫn lặng im
 Mặc ai mua bán nổi chìm thiệt hơn.
 Chỉ mong ấm áo no cơm
 Chắt chiu dành dụm thảo thơm ngọt lành.
 Hòa vào trời đất mà xanh
 Vô tư mấy kiếp mới thành thường dân.
 (Trích Thường dân, Nguyễn Long, Báo Văn nghệ Trẻ, năm 2003) 
 Thực hiện các yêu cầu sau:
 Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
 Câu 2. Tìm và nêu tác dụng của 01 biện pháp tu từ trong hai câu thơ sau: 
 Khi làm cây mác cây chông
 Khi thành biển cả khi không là gì.
 Câu 3. Anh/Chị hiểu như thế nào về hai câu thơ:
 Hòa vào trời đất mà xanh
 Vô tư mấy kiếp mới thành thường dân.
 Câu 4. Qua đoạn trích, anh/chị hiểu thêm gì về tình cảm của nhà thơ đối với những người 
 thường dân?
 II. LÀM VĂN (7,0 điểm)
 Câu 1. (2,0 điểm)
 Từ nội dung phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày 
 suy nghĩ của bản thân về vai trò của người thường dân đối với đất nước.
 Câu 2. (5,0 điểm) 
 Bởi thế cho nên, chúng tôi, Lâm thời Chính phủ của nước Việt Nam mới, đại biểu cho 
 toàn dân Việt Nam, tuyên bố thoát li hẳn quan hệ thực dân với Pháp, xóa bỏ hết những hiệp SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẮK LẮK ĐỀ THAM KHẢO ÔN THI TỐT NGHIỆP
 ĐỀ SỐ 16 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021
 Môn: Ngữ văn
 Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
 ĐÁP ÁN - THANG ĐIỂM 
 (Đáp án - Thang điểm gồm có 03 trang)
Phần Câu Nội dung Điểm
 I ĐỌC HIỂU 3,0
 1 Phương thức biểu đạt chính: Biểu cảm. 0,5
 - Biện pháp tu từ: Liệt kê (cây mác, cây chông, biển cả) 
 - Tác dụng: Nhà thơ khẳng định được cả vai trò và thân phận của người 
 thường dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những người 
 2 0,5
 dân bình thường đoàn kết tạo nên sức mạnh vĩ đại dời non lấp bể, thay đổi 
 sơn hà (khi là biển cả) rồi trở về với cuộc sống dời thường nhỏ bé, vô 
 danh, bình dị 
 Nội dung của hai câu thơ: Hòa vào trời đất mà xanh/ Vô tư mấy kiếp mới 
 thành thường dân: Nhà thơ khẳng định và tôn vinh người thường dân từ 
 3 1,0
 vẻ đẹp tính cách và thân phận. Chỉ khi sống vô tư cùng trời đất cỏ cây, 
 không ham hố, đố kị, bon chen mới trở thành người thường dân
 Qua đoạn trích, chúng ta hiểu được tình cảm của nhà thơ dành cho người 
 thường dân: thấu hiểu và trân trọng những phẩm chất tốt đẹp của người 
 4 1,0
 thường dân; ý thức được sứ mệnh của người dân trong sự nghiệp xây dựng 
 và bảo vệ Tổ quốc
 II LÀM VĂN 7,0
 Viết một đoạn văn bàn trình bày suy nghĩ về vai trò của người thường 
 2,0
 dân đối với đất nước.
 a. Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn: Học sinh có thể trình bày 
 1 đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc 0,25
 song hành.
 b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Vai trò của người thường dân đối 
 0,25
 với đất nước. * Khái quát nội dung của phần đầu: Ở các đoạn văn trước, tác giả đã nêu 
cơ sở pháp lí và cơ sở thực tiễn của bản Tuyên ngôn
* Phân tích đoạn trích: Lời tuyên bố trịnh trọng của Hồ Chí Mính đã 
hướng tới:
- Bọn thực dân Pháp - kẻ thù xâm lược gần một thế kỉ nay đang lăm le tái 
nô dịch nước ta một lần nữa. Tác giả tuyên bố dứt khoát: thoát li hẳn, xóa 
bỏ hết những hiệp ước, xóa bỏ tất cả mọi đặc quyền của Pháp trên đất 
nước Việt Nam nhằm khẳng định quyền độc lập tự do của Chính phủ và 
nhân dân Việt Nam về mặt chính trị và pháp lí
- Nhân dân Việt Nam: tác giả khẳng định mà thực chất kêu gọi ý chí, sức 
 2,5
mạnh, quyết tâm, tinh thần đoàn kết của cả dân tộc trong sự nghiệp chống 
lại âm mưu cướp nước của bọn thực dân.
- Các nước Đồng minh: Hồ Chí Minh tin tưởng, đồng thời thuyết phục họ 
công nhận quyền độc lập tự do của nhân dân Việt Nam.
- Toàn thế giới: tác giả khẳng định chắc nịch và đanh thép quyền được 
hưởng tự do độc lập; thực tế độc lập tự do, tinh thần và ý chí của toàn dân 
Việt Nam trong sự nghiệp bảo về độc lập tự do; lời tuyên bố còn có ý 
nghĩa cảnh cáo các loại kẻ thù có dã tâm xâm lược Việt Nam. Đồng thời, 
cũng mang tính chất dự báo về một chặng đường lịch sử mới mà dân tộc 
Việt Nam sẽ phải trải qua
* Đánh giá nghệ thuật: Nghệ thuật lập luận chặt chẽ, thấu tình đạt lí; lí lẽ 
 0,5
thuyết phục; ngôn ngữ đanh thép; giọng văn hùng hồn, mạnh mẽ 
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu
 0,25
 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt
e. Sáng tạo
 0,5
 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ
 TỔNG ĐIỂM 10,0