Đề tham khảo ôn thi tốt nghiệp THPT năm 2021 môn Ngữ văn - SGD&ĐT Đắk Lắk - Đề số 3 (Có đáp án)

 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẮK LẮK ĐỀ THAM KHẢO ÔN THI TỐT NGHIỆP
 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021
 ĐỀ SỐ 3 Môn: Ngữ văn
 (Đề gồm có 02 trang) Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
 I. ĐỌC HIỂU (3,0 điểm)
 Đọc đoạn trích:
 Việc mình làm được thì đừng để người khác.
 Chúng ta hãy coi đây là một phương châm sống không chỉ trong cuộc sống cá nhân 
 mà cả trong việc hành xử đối với người khác và giáo dục cho những đứa trẻ. 
 Không phải vì bởi đã có những người dọn rác nên chúng ta có thể xả rác bừa bãi và 
 vô tội vạ để mặc cho những công nhân đó phải cực nhọc dọn dẹp những thứ hổ lốn do 
 chúng ta vung ném ra. 
 Người Nhật, đi đâu, mỗi cá nhân đều có một túi đựng rác nhỏ gọn và tiện lợi để 
 đựng rác của chính mình nhằm tránh việc phải vứt chúng một cách tuỳ tiện vào đâu đó. Họ 
 coi việc đó là bổn phận và trách nhiệm của chính mình trước với môi trường và những 
 người xung quanh. Và do vậy mà đất nước họ trở nên sạch đến mức mà cá có thể sống 
 được ở trong các cống rãnh chứa nước thải sinh hoạt và sản xuất. 
 Việc mình làm được thì đừng để người khác. 
 Hãy lấy đó làm phương châm để tự mình ý thức mọi hành động của mình và để giáo 
 dục những đứa trẻ trở nên văn minh với cùng một nhận thức như thế. Điều đó không chỉ tốt 
 cho bản thân mà còn hữu ích cho cả những người khác và cho cả môi trường sống. Chính 
 chúng ta sẽ thổi tuỳ tiện trong việc xả thải, và tự thấy có trách nhiệm để cân nhắc trước khi 
 thực hiện những hành động kiểu đó. 
 Ở nhiều quốc gia châu Âu, họ quy định mỗi gia đình phải phân loại rác ngay tại tư 
 gia với từng loại, nhóm rõ ràng, nếu không sẽ bị xử phạt rất nặng. Ví dụ nhóm rác hữu cơ 
 có thể phân huỷ và không thể phân huỷ, nhóm vô cơ không thể phân huỷ và có thể tái 
 chế...vì vậy, việc ra nơi công cộng và xả thải bừa bãi chính là việc xâm hại vào trật tự 
 quản lý hành chính về môi trường. Những người thu gom rác vừa vất vả, lại vừa khó thể 
 nào xử lý được việc phân loại các loại rác được người dân thải ra khắp nơi như thế.
 Từ việc đó, có thể đưa đến một triết lý giáo dục dành cho những đứa trẻ, đó là muốn 
 tự lập, tự chủ và tự tin để từ đó trở nên tự do thì việc gì làm được thì đừng để người khác”. 
 Chúng ta sẽ có một thế hệ văn minh và độc lập, có thể tái thiết lại được đất nước đang rơi 
 vào những suy đồi và tha hoá mọi mặt ngày hôm nay và giai đoạn lịch sử khốc hại này. 
 Chúng ta không thể thay đổi được lịch sử, nhưng chúng ta có thể tạo ra lịch sử và 
 có thể quyết định được nó tồn tại theo cách nào. Và chúng ta, vào một lúc nào đó, chẳng 
 tiếc về lịch sử khi nhìn lại, nhưng chính vì thế đừng để điều hối tiếc đó xảy ra mới là điều 
 tốt đẹp hơn cả. 
 (Trích bài trên trang Facebook Cái Khả Thể, ngày 02/01/2018) 
 Thực hiện các yêu cầu sau:
 Câu 1. Nêu những dẫn chứng mà tác giả đã liệt kê để làm sáng tỏ cho quan điểm: Việc 
 mình làm được thì đừng để người khác. 
 Câu 2. Theo đoạn trích thì ta cần hiểu “phương châm sống” là gì? Phương châm sống có 
 vai trò gì đối với cuộc sống mỗi người? SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐẮK LẮK ĐỀ THAM KHẢO ÔN THI TỐT NGHIỆP
 TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2021
 ĐỀ SỐ 3 Môn: Ngữ văn
 Thời gian làm bài: 120 phút, không kể thời gian phát đề
 ĐÁP ÁN - THANG ĐIỂM
 (Đáp án -Thang điểm gồm có 03 trang)
 Phần Câu Nội dung Điểm
 I ĐỌC HIỂU 3,0
 Quan điểm: Việc mình làm được thì đừng để người khác được làm 
 sáng tỏ qua những dẫn chứng sau: 
 - Người Nhật, đi đâu, mỗi cá nhân đều có một túi đựng rác nhỏ gọn và 
 tiện lợi để đựng rác của chính mình nhằm tránh việc phải vứt chúng 
 1 0,5
 một cách tuỳ tiện vào đâu đó. 
 - Ở nhiều quốc gia châu Âu, họ quy định mỗi gia đình phải phân loại 
 rác ngay tại tư gia với từng loại, nhóm rõ ràng, nếu không sẽ bị xử phạt 
 rất nặng. 
 - Phương châm sống cần được hiểu là nguyên tắc quan trọng chi phối 
 suy nghĩ, lời nói, hành động của một con người. 
 - Phương châm sống tác động đến suy nghĩ và hành vi của con người, 
 2 0,5
 từ đó, quyết định sự hoàn thiện nhân cách cũng như sự đánh giá của xã 
 hội dành cho người đó. Mỗi một người có một phương châm sống tích 
 cực, văn minh thì xã hội mới có thể tiến bộ và ngày một tốt đẹp. 
 Triết lí giáo dục: muốn tự lập, tự chủ và tự tin để từ đó trở nên tự do 
 thì “việc gì làm được thì đừng để người khác” cần được hiểu là: 
 - Suy nghĩ việc mình làm được thì đừng để người khác sẽ khiến cho 
 chúng ta chủ động được cuộc sống của mình thay vì chờ đợi, ỷ lại hay 
 đùn đẩy công việc và trách nhiệm cho người khác. Khi đó, chúng ta có 
 được sự tự lập và tự chủ - tức sự chủ động trong cuộc sống. 
 3 1,0
 - Khi mình tin rằng mình có thể làm được là khi mình sẽ nhận thấy 
 được khả năng thực sự của bản thân và thấy được mình làm được 
 nhiều việc hơn trong cùng một khoảng thời gian. Qua đó, sự đóng góp 
 của bản thân cho quá trình văn minh của xã hội sẽ tăng lên. Đó cũng 
 chính là nguồn gốc đem đến sự tự tin, sự chủ động trong suy nghĩ, 
 hành động của bản thân. Lúc đó, chúng ta sẽ được tự do. 
 Học sinh chọn trình bày quan điểm của bản thân và có cách lí giải sâu 
 sắc, thuyết phục. Hình thức trình bày trong khoảng 5 - 7 dòng, diễn đạt 
 mạch lạc. Sau đây là một số gợi ý:
 - Việc mình làm đừng để người khác: Nhấn mạnh ý thức tự giác đảm 
 4 1,0
 nhận những công việc để thể hiện trách nhiệm với tập thể, cộng đồng. 
 - Việc ai người đó tự làm, đã có sự phân công xã hội, đừng làm hộ 
 người khác sẽ khiến họ ỷ lại: Đề cao trách nhiệm và vai trò cá nhân, 
 nhấn mạnh nghĩa vụ của mỗi người trong công việc của mình. Khi b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: Tâm trạng của nhân vật Tràng 
 0,5
trong đoạn trích; nhận xét tư tưởng nhân đạo của nhà văn Kim Lân
c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm: Học sinh có thể 
triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập 
luận; kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu 
sau: 
* Giới thiệu khái quát: tác giả Kim Lân, truyện ngắn Vợ nhặt, đoạn 
 0,5
trích và vấn đề cần nghị luận.
* Cảm nhận về tâm trạng của nhân vật Tràng
- Tràng là người có khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc:
+ Cảm giác sung sướng, hạnh phúc của Tràng khi thức dậy.
+ Tâm trạng ngạc nhiên, ngỡ ngàng của Tràng trước sự đổi thay trong 
chính ngôi nhà của mình
+ Niềm hạnh phúc lớn lao đã khiến Tràng đã trở thành người đàn ông 
 2,0
trưởng thành, có trách nhiệm
- Tràng là người nông dân sống trong cảnh đói khổ cùng cực nhưng 
vẫn lạc quan, hướng về tương lai
- Nhà văn Kim Lân đã đặt nhân vật vào một tình huống độc đáo - tình 
huống nhặt vợ, kết hợp với ngôn ngữ mộc mạc, giản dị và cách kể 
chuyện tự nhiên  để thể hiện diễn biến tâm lí tinh tế của nhân vật.
* Nhận xét về tư tưởng nhân đạo của nhà văn Kim Lân
- Thấu hiểu cho tình cảnh bi thảm của con người (gia cảnh khốn khổ 
của Tràng)
- Trân trọng với khát vọng hạnh phúc của con người 1,0
- Khẳng định niềm tin vào con người và sức mạnh của tình người: dù 
trong tình huống bi thảm tới đâu con người vẫn tin vào sự sống và vẫn 
hi vọng vào tương lai, vẫn muốn sống cho ra người.
d. Chính tả, dùng từ, đặt câu 0,25
 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt
e. Sáng tạo
 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới 0,5
mẻ
 TỔNG ĐIỂM 10,0
 ---------Hết-------