Giáo án Vật lí Lớp 11 - Bài 23 đến 25

 Chương 5. CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
 BÀI 23:TỪ THÔNG. CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
I, TỪ THÔNG
  
 n * Mạch kín (C) là một vòng dây phẳng, có diện tích S đặt trong từ trường đều B .
 C 
 * n vuôg góc với mặt phẳng vòng dây gọi là véc tơ pháp tuyến của (C).
  
  * n,B
 B 
 S
 1, Định nghĩa: Từ thông qua mạch kín (C) là đại lượng được xác định bởi công thức: 
 Φ = B.S.cosα
  B: Độ lớn cảm ứng từ 
  S: Diện tích mạch kín
   
  α B,n : Góc hợp bởi vectơ cảm ứng từ B và pháp tuyến dương n 
  Φ : Từ thông qua mặt phẳng của mạch kín (đơn vị: vêbe_Wb ; 1Wb = 1T.m2)
 Nhận xét:
  Khi 0 0  > 0
  Khi 90 < α < 180 thì cos < 0  < 0
  Khi α 90 (các đường sức từ song song với mặt S) thì cos = 0 Φ = 0 
  Khi α 0 (các đường sức từ vuông góc với mặt S) thì cos = 1 Φmax = B.S
  Số đường sức từ xuyên qua diện tích S tăng thì từ thông tăng và ngược lại.
2, Mở rộng: Nếu mạch kín (C) là một khung dây gồm N vòng xếp sít nhau thì: Φ = N.B.S.cosα
II, HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
1, Các cách làm thay đổi từ thông Φ qua (C)
 C1: Dịch chuyển NC và mạch kín (C) lại gần hoặc ra xa nhau thay đổi B
 (C) (C)
 iC iC
 S N S N
 C2: Quay mạch kín (C) hoặc quay NC thay đổi α
 C3: Tăng giảm kích thước của mạch kín (C) thay đổi S
 C4: Tăng giảm số vòng của mạch kín (C) thay đổi N
2, Nhận xét:
 * Khi thay đổi N, B hoặc S hoặc α thì Φ qua (C) biến thiên.
 * Khi từ thông qua mạch kín (C) biến thiên thì trong mạch kín (C) xuất hiện một dòng điện cảm ứng (ic). 
3, Hiện tượng cảm ứng điện từ:
 * Hiện tượng xuất hiện dòng điện cảm ứng trong mạch kín khi từ thông qua mạch kín biến thiên gọi là hiện tượng cảm ứng điện 
từ.
 * Hiện tượng cảm ứng điện từ chỉ tồn tại trong khoảng thời gian từ thông qua mạch kín biến thiên.
III, ĐỊNH LUẬT LENXƠ (Lentz) VỀ CHIỀU DÒNG ĐIỆN CẢM ỨNG
1, Từ trường ban đầu và từ trường cảm ứng:
 * Từ trường ban đầu ( B ): do nam châm sinh ra
 * Từ trường cảm ứng ( Bc ): do ic sinh ra Bài 24: SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG
I, SUẤT ĐIỆN ĐỘNG CẢM ỨNG TRONG MẠCH KÍN
1, Định nghĩa: Sđđ cảm ứng (ec) là sđđ sinh ra dòng điện cảm ứng (ic) trong mạch kín.
 eC sinh (C)
 iC
 S N
2, Định luật Farađây
a, Công thức suất điện động cảm ứng
 Gọi ΔΦ là độ biến thiên từ thông qua mạch kín trong khoảng thời gian Δt thì sđđ cảm ứng có:
 ΔΦ ΔΦ
 Giá trị: e Độ lớn: e = 
 c Δt c Δt
 Trong đó:
 ec : Độ lớn suất điện động cảm ứng (V)
 ΔΦ : Độ biến thiên từ thông (Wb)
 Δt : Khoảng thời gian xảy ra sự biến thiên từ thông (s)
 ΔΦ
 : Tốc độ biến thiên từ thông (Wb/s) 
 Δt
b, Định luật Farađây: Độ lớn của sđđcư xuất hiện trong mạch kín tỉ lệ với tốc độ biến thiên của từ thông qua mạch kín đó.
II, QUAN HỆ GIỮA CHIỀU CỦA SĐĐ CẢM ỨNG VÀ ĐỊNH LUẬT LENXƠ
  
 B
 * Φ tăng thì ec < 0 chiều ec ngược chiều (+) của mạch
 ec
 * Φ giảm thì ec > 0 chiều ec cùng chiều (+) của mạch
 Φ 
 C 
III, CHUYỂN HÓA NĂNG LƯỢNG TRONG HIỆN TƯỢNG CẢM ỨNG ĐIỆN TỪ
 Bản chất của hiện tượng cảm ứng điện từ là quá trình chuyển hóa cơ năng thành điện năng.