Hướng dẫn ôn tập môn Địa lý Khối 10 (Lần 5)

 HƯỚNG DẪN ÔN TẬP MÔN ĐỊA LÝ – KHỐI 10 – LẦN 5
 ND1: VAI TRÒ, ĐẶC ĐIỂM VÀ CÁC NHÂN TỐ 
 ẢNH HƯỞNG ĐẾN SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NGÀNH GIAO 
 THÔNG VẬN TẢI.
A. Kiến thức: 
1. Trình bày được vai trò, đặc điểm của ngành giao thông vận tải. 
* Vai trò
- Tham gia vào việc cung ứng vật tư kĩ thuật, nguyên liệu, nhiên liệu cho các cơ sở 
sản xuất và đưa sản phẩm đến thị trường tiêu thụ. Phục vụ nhu cầu đi lại của nhân 
dân.
- Giúp cho việc thực hiện các mối liên hệ kinh tế, xã hội giữa các địa phương.
- Góp phần thúc đẩy hoạt động kinh tế, văn hóa ở những vùng sâu, vùng xa, tăng 
cường sức mạnh quốc phòng của đất nước và tạo mối giao lưu kinh tế, văn hóa giữa 
các nước trên thế giới.
* Đặc điểm
- Sản phẩm của ngành là sự chuyên chở người và hàng hoá.
- Để đánh giá khối lượng dịch vụ của hoạt động vận tải, thường căn cứ vào các tiêu 
chí: khối lượng vận chuyển, khối lượng luân chuyển trung bình.
2. Phân tích được các nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển và phân bố ngành giao 
thông vận tải
- Nhân tố tự nhiên: 
+ Quy định sự có mặt và vai trò của một số loại hình vận tải.
+ Ảnh hưởng đến công tác thiết kế và khai thác các công trình giao thông vận tải.
+ Khí hậu và thời tiết ảnh hưởng đến hoạt động của các phương tiện giao thông vận 
tải
- Nhân tố kinh tế - xã hội: 
+ Sự phát triển và phân bố các ngành kinh tế quốc dân có ý nghĩa quyết định đối với 
sự phát triển, phân bố và hoạt động của ngành giao thông vận tải.
+ Phân bố dân cư, đặc biệt là sự phân bố các thành phố lớn và các chùm đô thị có ảnh 
hưởng sâu sắc tới vận tải hành khách, nhất là vận tải bằng ô tô.
B. Kỹ năng:
- Biết phân tích mối quan hệ qua lại và mối quan hệ nhân quả giữa các hiện tượng kinh 
tế - xã hội.
- Biết liên hệ thực tế VN và ở địa phương.
C. Bài tập vận dụng
1. Phần trắc nghiệm
Câu 1: Sản phẩm của ngành giao thông vận tải được tính bằng: 
a. Số hàng hóa và hành khách đã được vận chuyển 
b. Số hàng hóa và hành khách đã được luân chuyển 
c. Số hàng hóa và hành khách đã được vận chuyển và luân chuyển 3. Đặc điểm và xu hướng phát triển.
- Đầu máy ngày càng được cải thiện
- Khổ đường ray ngày càng rộng
- Tốc độ và sức vận tải ngày càng tăng.
- Mức độ tiện nghi ngày càng cao, các toa chuyên dụng ngày càng đa dạng.
- Đang bị cạnh tranh khốc liệt bởi đường ô tô.
4. Phân bố
Nơi phát triển mạnh: Châu Âu, Hoa Kì.
II. Ngành vận tải đường ô tô
1. Ưu điểm
- Tiện lợi, cơ động, thích ứng cao với các điều kiện địa hình.
- Có hiệu quả kinh tế cao ở các cự li ngắn và trung bình.
- Phối hợp với các phương tiện vận tải khác.
2. Nhược điểm
- Chi dùng nhiều nguyên nhiên liệu. 
- Ô nhiễm môi trường, ách tắc giao thông.
3. Đặc điểm và xu hướng phát triển.
- Phương tiện vận tải và hệ thống đường ngày càng được cải tiến.
- Khối lượng luân chuyển ngày càng tăng.
- Chế tạo các loại ít tốn nhiên liệu, ít gây ô nhiễm môi trường.
4. Phân bố
Tây Âu, Hoa Kì
III. Ngành vận tải đường ống (Tự nghiên cứu)
IV. Ngành vận tải đường sông hồ. (Tự nghiên cứu)
V. Ngành vận tải đường biển.
1. Ưu điểm:
- Đảm bảo phần lớn trong vận tải hàng hoá quốc tế.
- Khối lượng luân chuyển hàng hoá lớn nhất
- Giá khá rẻ. 
2. Nhược điểm:
- Sản phẩm chủ yếu là dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ nên gây ô nhiễm biển.
3. Đặc điểm và xu hướng phát triển.
- Các đội tàu buôn tăng.
- Các kênh biển được đào nên đã rút ngắn khoảng cách.
- Phát triển mạnh các cảng contenơ.
4. Phân bố
- Các cảng biển: ở hai bên bờ ĐTD và TBD.
- Các kênh biển: kênh Xuy-ê, Panama, Ki-en.
- Các nước có đội tàu buôn lớn: Nhật Bản, Libêria, panama.
VI. Ngành vận tải đường hàng không.
1. Ưu điểm:
- Đảm bảo mối giao lưu quốc tế. D. Chỉ vận chuyển được chất lỏng.
II. Tự luận
Câu 1: So sánh ưu, nhược điểm của giao thông vận tải đường sắt và đường ôtô.
Câu 2: So sánh ưu, nhược điểm của giao thông đường biển và đường hàng không.
Câu 3: Dựa vào SGK, điền thông tin thích hợp:
Ngành GTVT Đặc điểm và xu Nơi phân bố chủ Liên hệ Việt Nam
 hướng phát triển yếu
Ngành vận tải 
đường ống
Ngành vận tải 
đường sông