Tài liệu Hướng dẫn tự học môn Ngữ văn 11 - Tuần 27+28

 HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC NGỮ VĂN 11 (tuần 27+28)
 Bài 1: TÔI YÊU EM
 Pu-skin
I. Tìm hiểu chung
- A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin (1799-1837) là Mặt trời của thi ca Nga
+ Xuất thân trong một gia đình đại quý tộc lâu đời ít nhiều đã sa sút ở Mát-xcơ-va
+Sớm có khát vọng tự do vì say mê cái đẹp. Từ nhỏ đã làm thơ, năm 14,15 tuổi 
được đánh giá là thiên tài thi ca
+ Là người căm ghét bạo lực, cường quyền, trung thành với lí tưởng tự do, bác ái
- Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ sáng tác năm 1829, sau một lần nhà thơ tỏ tình và bị 
khước từ.
II. Đọc-hiểu bài thơ Tôi yêu em
 1. Nội dung
a. Những mâu thuẫn giằng xé trong tâm trạng nhà thơ
 - Điệp khúc tôi yêu em xuất hiện ở bên câu thơ đầu thể hiện cảm xúc bị kìm nén, dè 
 dặt, bị lí trí chi phối.
 - Cụm từ tôi yêu em bộc lộ trực tiếp một tình yêu chân thành
 - Sự bày tỏ dè dặt qua cách dùng từ có lẽ, chưa tắt hẳn nhưng bên trong vẫn thể hiện 
 một tình yêu âm ỉ, dai dẳng: Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai
 - Vẫn mãi yêu em nhưng dường như nhà thơ đã nhận thức được tình yêu đơn 
 phương của mình sẽ làm cho người mình yêu băn khoăn, u hoài. Vì vậy trong lí trí, 
 tác giả muốn dập tắt ngọn lửa tình yêu để trả lại sự yên tĩnh, thanh thản trong tâm 
 hồn người mình yêu
 b. Khổ đau và tuyệt vọng của nhân vật trữ tình
 - Điệp khúc tôi yêu em lại lần nữa xuất hiện thể hiện sự chuyển đổi đột ngột, tuôn 
 trào của cảm xúc không còn nghe theo sự điều kiển của lí trí nữa
 - Những từ lúc, khi diễn tả những trạng thái tình yêu biến đổi đa dạng nhưng rất đỗi 
 bình thường. Mặc dù tình yêu của tôi là không hi vọng không âm thầm đơn phương 
 nhưng nó vẫn mang đầy đủ sắc thái tâm trạng của một người đang yêu: muốn bày tỏ 
 nhưng lại rụt rè, e ngại bị khước từ; thấy người mình yêu ở bên ai đó cũng ghen 
 tuông, đau khổ. Bề ngoài lí trí thì cứng cỏi nhưng trong chiều sâu tâm trạng vẫn rất 
 yêu em
 c. Sự cao thượng, chân thành trong tình yêu của nhân vật trữ tình
 - Điệp khúc tôi yêu em, yêu lặp lại lần thứ ba thể hiện sự tuôn trào của cảm xúc 
 muốn bộc bạch cho hết sự chân thành, đằm thắm của tình yêu tôi dành cho em, tình 
 yêu ấy không bao giờ lụi tắt mặc dù vì người yêu tác giả sẵn sàng rút lui
 - Rút lui khi ngọn lửa tình vẫn âm ỉ nhưng vẫn cầu mong người mình yêu gặp được 
 người khác yêu thương em như tôi đã từng yêu em vậy. Quả là nhân hậu, cao 
 thượng
 - Hai câu kết hàm chứa thật nhiều ý vị:
 1 + Tác giả ngầm khẳng định kiểu người trong bao ấy thì sống cũng như chết. Chỉ có 
 cuộc cách mạng thực sự tiến bộ mới xóa hết được lối sống ích kỉ ấy
 * Ý nghĩa của tác phẩm: Thể hiện cuộc đấu tranh giữa con người với cái “bao” 
 chuyên chế và khát vọng được sống là mình, loại bỏ lối sống “trong bao”, thức tỉnh 
 “con người không thể sống mãi như thế được.”
 2. Nghệ thuật
 - Xây dựng nhân vật điển hình, mang tính biểu tượng cho một giai đoạn xã hội.
 - Giọng điệu kể chuyện chậm rãi, u buồn, giễu cợt một cách sâu cay.
III. LUYỆN TẬP
1. HS đọc và tóm tắt được tác phẩm
2. Phân tích hình tượng nhân vật Bê-li-cốp
 _________________________________
 Bài 3: THAO TÁC LẬP LUẬN BÌNH LUẬN
I. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình luận
1. Tìm hiểu ngữ liệu: (I.2 sgk)
 a, Trong đoạn trích Xin lập khoa luật, Nguyễn Trường Tộ đưa ra nhận định, đánh 
 giá đúng- sai, hay – dở, đồng thời cũng có bàn bạc mở rộng
 - Các lập luận nhằm hướng tới khẳng định vai trò quan trọng, xây dựng hệ thống 
 luật phép cho quốc gia
 b, Nguyễn Trường Tộ rõ ràng có lý do để đề nghị lập khoa luật bởi trên thực tế: đất 
 nước cần có luật pháp, nhưng luật không chỉ công bằng mà cần đáp ứng đạo đức
 c, Đoạn trích Xin lập khoa luật bình luận vì thể hiện tính chất xuất vấn đề đồng thời 
 lập luận hướng vào thuyết phục với nhận xét, tư tưởng của tác giả
 2. Khái niệm bình luận, mục đích, yêu cầu của TTLL bình luận: 
- Bình luận: là bàn bạc, đánh giá, nhận xét về sự đúng sai, thật giả, lợi hại của các 
hiện tượng đời sống như: ý kiến, chủ trương, sự việc, con người, tác phẩm văn học...
- Mục đích: bàn luận, đánh giá tính đúng sai, hay dở, có sự trao đổi với người đối 
thoại
- Yêu cầu:
+ Bàn luận với những người biết, quan tâm 
+ Chỉ bình luận khi có ý kiến riêng được nêu ra, thật lòng muốn thuyết phục
II. Cách bình luận
 Có nhiều cách bình luận. Nhưng dù theo cách nào thì người bình luận cũng phải:
- Trình bày rõ ràng, trung thực hiện tượng (vấn đề) được bình luận.
- Đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định, đánh giá của mình là xác đáng.
- Có những lời bàn sâu rộng về chủ đề bình luận.
III. Luyện tập
 Câu 1 (trang 73 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2): Phân biệt giữa bình luận, giải thích và 
 chứng minh.
 Bình luận không phải là giải thích, không phải chứng minh và cũng không phải là 
giải thích và chứng minh cộng lại. Sự khác nhau là ở mục đích. Mục đích của giải 
 3